Guri është një material natyror. Materiali i gurit në përgjithësi i referohet një substance të ngurtë, natyrale të përbërë nga minerale ose lëndë të ngjashme me mineralet. Përdoret zakonisht në ndërtim, art dhe aplikime të ndryshme industriale për shkak të qëndrueshmërisë dhe cilësive estetike.
Nga> FJALORI I GJUHËS SHQIPE
/GUR m. 1. Lëndë minerale e fortë dhe e patretshme në ujë, por e thyeshme, që gjendet në brendësi ose në sipërfaqe të tokës si masë e ngjeshur ose në copa të veçanta dhe që përdoret kryesisht si lëndë ndërtimi; një copë e veçantë e kësaj lënde me përmasa të ndryshme. Gur i fortë (i butë). Gur vullkanik (gëlqeror). Gur stralli kuarc. Gur i gdhendur. Gur lumi (zalli). Gurët e kalldrëmit. Guri i themelit. Gur vatre secili nga të dy gurët e vendosur në anë të vatrës, carani i vatrës. Gurët e qosheve (e pragjeve). Rrasë guri. Çekan (sëpatë) prej guri. Shtëpi prej guri. Punime në gur. I gdhendur (i shkruar) në gur. Thyej guri. Hedh gurin. Shtroj me gurë. I ra (e qëlloi, e gjuajti, e goditi) me gurë. Me një gur s’bëhet mur. fj. u. Gur, gur bëhet mur. fj. u. Gurë, gurë bëhet kalaja. fj. u. Pika shpon gurin. fj. u.
2. vet. nj. Shkëmb (edhe si pjesë përbërëse e emrave të vendeve). Gur i gjallë shkëmb i tërë, fare shkëmb. Gur i thepisur. Leskovik, o gur i thatë, trima burrat, trime gratë! kr. pop. Guri i Kamjes. Guri i Qytetit./(1).
Guri ka një histori të gjatë. Guri është mjetë pune dhe ndërtimi i njohur që nga parahistoria.
Përmbajtja e gurit
Përmbajtja e gurit ndryshon varësisht nga lloji i gurit. Këtu janë disa elemente të zakonshëm të perberjes së gurit:
- Minerale: Gurët përbëhen kryesisht nga minerale të ndryshëm. Për shembull, graniti përmban feldspat, kuarc dhe mica, ndërsa marmori është kryesisht karbonat kalciumi.
- Struktura kristalore: Gurët kanë struktura kristalore të ndryshme. Për shembull, graniti ka një strukturë kristalore të dendur, ndërsa guri i rërës është më i rrëshqitshëm.
- Poroziteti: Gurët mund të jenë të dendur ose të porozë. Për shembull, guri i bazalit është i dendur, ndërsa guri i pumës është i porozë.
- Ngjyra dhe tekstura: Gurët vijnë në ngjyra të ndryshme dhe kanë tekstura të ndryshme. Për shembull, guri i shkëmbit të gurit është i zezë dhe i dendur, ndërsa guri i kripës është i bardhë dhe i butë.
- Mineralizimi: Disa gurë përmbajnë minerale të veçanta që i japin ngjyrë ose karakteristika të veçanta. Për shembull, ametisti ka ngjyrë vjollcë për shkak të prezencës së hekurit.
Kujdes: Këto janë vetëm disa aspekte të perberjes së gurit.
–
Guri është një material i ndryshëm, i përdorur për ndërtim, skulpturë, ose për qëllime të tjera. Ka lloje të ndryshme të gurit, të cilat ndryshojnë në cilësi dhe veti. Këtu janë disa aspekte të rëndësishme të gurit:
1. Dendësia e gurit: Dendësia e gurit përcaktohet nga masa e tij në raport me vëllimin e tij. Gurët mund të jenë të dendur (me dendësi të lartë) ose të lehtë (me dendësi të ulët). Për shembull, graniti është një gur i dendur, ndërsa guri i rërës është më i lehtë 1.
2. Minerale dhe struktura kristalore: Gurët përmbajnë minerale të ndryshëm. Për shembull, graniti përmban feldspat, kuarc dhe mica. Struktura kristalore e gurit ndikon në ngjyrën dhe teksturën e tij.
3. Ngjyra dhe tekstura: Gurët vijnë në ngjyra të ndryshme dhe kanë tekstura të veçanta. Për shembull, marmori është i bardhë dhe i butë, ndërsa bazalti është i zezë dhe i dendur.
4. Përdorimi i gurit: Gurët përdoren për ndërtim të ndërtesave, skulpturë, pllaka, trotuare, dhe shumë aplikime të tjera. Në disa vende, gurët janë konsideruar si të shenjtë dhe të bekuar, siç është rasti me Gurin e Zi në Qabe 2. Ky gur është i quajtur “i vyer” dhe është përdorur në ndërtimin e Qabes. Për shumë besimtarë, ai ka vlerë të veçantë dhe është një simbol i rëndësishëm.
Në fund të fundit, gurët janë pjesë e historisë dhe kulturës së njerëzimit, dhe secili prej tyre ka një histori unike.
Përveç përdorimit të tij për të veshur muret e shtëpive, guri mund të jetë një alternativë fantastike për të dekoruar brendësinë e shtëpisë. Kjo material natyral sjell personalitet në hapësirat e brendshme dhe është një izolator termik i shkëlqyeshëm. Gurit mund t’i kombinohet edhe me materiale të tjera si druri, xhami ose metal, duke krijuar një atmosferë të përshtatshme për çdo stil shtëpie. Përveçse është vizualisht tërheqës, guri është i fortë, i qëndrueshëm dhe lehtë për t’u pastruar. Nëse dëshironi të eksperimentoni me gurin, mund ta përdorni në murin kryesor ose në dyshematë e banjove dhe korridoreve.
–
Gjatë gjithë historisë, artistët dhe artizanët kanë krijuar skulpturë duke përdorur pothuajse çdo material që mund të imagjinohet. Guri është prerë, është skalitur në të gjitha format e mundura dhe është modeluar sipas mendjes personale së skulptorit.
Në ruajtjen dhe restaurimin e artit skulptura prej guri me shembuj që datojnë nga statujat e stërmëdha parahistorike të tokës, shumë lloje gurësh janë përdorur gjatë shekujve në skulpturë. Disa prej këtyre gurëve i japin më lehtë kuptimin e skulptorit (si guri gëlqeror, mermeri dhe guri i sapunit), ndërsa të tjerë,…
–
Gurore (Quarry)
Gurore, vend ku minohet guri dimension ose agregat (rërë, zhavorr, shkëmb i shtypur). Produktet e guroreve të guroreve të dimensionit janë blloqe primatike shkëmbore si mermeri, graniti, guri gëlqerorë, guri ranor dhe llastiku. Pas prerjes dhe lustrimit, këto materiale përdoren në ndërtimin kryesor të ndërtesave dhe monumenteve dhe gjithashtu për materialet dekorative të drejtuara nga materialet e aplikuara në pjesën e jashtme dhe të brendshme të ndërtesave. Gurët e dimensionit nxirren në një mënyrë shumë selektive, duke përdorur metoda që kërkojnë kohë dhe të shtrenjta për çlirimin e blloqeve nga shkëmbi përreth.
Një gurore (Quarry) është një lloj miniere me gropa të hapura në të cilën gërmohet nga toka guri dimension, shkëmbi, agregat ndërtimi, riprap, rërë, zhavorr ose llaç. Funksionimi i guroreve është rregulluar në disa juridiksione për të menaxhuar rreziqet e tyre të sigurisë dhe për të zvogëluar ndikimin e tyre në mjedis. (Quarry shqip Gurore)(2).
Fjala gurore mund të përfshijë edhe guroren nëntokësore për gurin, si guri i Shkëmbëzetit.
Guroret e rërës, zhavorrit dhe shkëmbinjve të shtypur përdorin teknikat standarde të nxjerrjes së sipërfaqes. Guri i thërrmuar përdoret për agregat betoni, për ndërtimin e rrugëve dhe, në rastin e gurit gëlqerorë, si fluks në furrat e shpërthimit dhe për aplikime kimike. Teknika e gurores konsiston në shpimin dhe shpërthimin për të fragmentuar shkëmbin. Një numër i madh akuzash shkrepen në një kohë, duke prodhuar deri në njëzet mijë (20,000) ton gurë të thyer në një shpërthim. Guri i thyer shtypet në copa më të vogla që ndahen në klasa uniforme duke u shfaqur.
–
Referenca
