Paraqitja e klasave të ndryshme të yjeve Kredi: Keiff/Wiki
Nga> THE SCHOOLS’ OBSERVATORY: » Stellar Classification (1)
Klasifikimi i yjor
Astronomët filluan të kategorizojnë yjet bazuar në masën dhe temperaturën e tyre, qindra vjet më parë. Ndërsa shkencëtarët kanë mësuar më shumë për yjet, kjo skemë klasifikimi është dashur të evoluojë.
Yjet grupohen në 7 kategori kryesore (të quajtura edhe klasa). Këto janë krijuar nga astronomja Annie Jump Cannon. Klasat quhen O, B, A, F, G, K dhe M. Yjet në klasën ‘O’ janë më masivet dhe më të nxehtat. Yjet e klasës ‘M’ janë më të voglat dhe më të freskëtat.
Nëse shikoni me vëmendje yjet në qiell, vini re se ato nuk janë të gjitha me të njëjtën ngjyrë. Disa duken më të kuq dhe disa duken më blu. Ngjyra e dritës që lëshon një yll kontrollohet nga temperatura e tij. Yjet më të nxehtë ‘O‘ shkëlqejnë më blu dhe yjet më të freskët ‘M’ shkëlqejnë më të kuq. Kjo është e ngjashme me atë që ndodh kur ngrohni metalin në temperatura shumë të larta. Ndërsa metali nxehet, ai do të fillojë të shkëlqejë i kuq. Ndërsa bëhet më e nxehtë, ajo e kuqe bëhet më e verdhë dhe pastaj e bardhë. Përfundimisht, metali do të jetë aq i nxehtë sa të shkëlqejë një ngjyrë blu e ndezur.
Ylli ynë më i afërt, Dielli, shkëlqen me një dritë të verdhë. Dielli klasifikohet si ylli ‘G’, me një temperaturë prej rreth 5.800 °K. (Kur flasim për temperaturën e yjeve, zakonisht përdorim njësinë ‘Kelvin‘ – 5.800 °K është rreth 5.500 °C.)
Yjet më të nxehtë zakonisht janë shumë më pak të zakonshëm se ato më të freskëta dhe më të kuqe. Për shembull yjet e tipit ‘O’ përbëjnë vetëm 1 në çdo 3 milionë yje që shohim. Yjet e tjerë më të nxehtë, ‘B’ janë më të zakonshëm, duke përbërë 1 në 800. Pastaj çdo nëntip më i freskët bëhet gjithnjë e më i zakonshëm. Yjet më të freskët të tipit ‘M’ përbëjnë 75% të të gjithë yjeve që shohim.
Mund të jemi edhe më të saktë kur kategorizojmë yjet duke ndarë çdo klasë në 10 nën-klasa më të vogla. Këto nën-klasa janë të numëruara 0 – 9, me 0 që janë më të nxehta se 1. Për shembull, Dielli është në fakt një yll G2. Kjo është më e nxehtë se një yll G7, por më e freskët se një yll G0. Në mënyrë të ngjashme, një yll B9 është më i freskët se një yll B4.
Tabela në këtë faqe rendit diapazonet e temperaturës dhe ngjyrat për çdo klasë ylli.
| Klasa | Temperatura (°K) | Ngjyra | Shembull Ylli |
| O | 30,000 – 50,000 | Kaltër (Blu) | Alnitak |
| B | 10 000 – 30,000 | Kaltër (Blu)-Bardhë | Rigel |
| A | 7,500 – 10,000 | Bardhë | Vega |
| F | 6,000 – 7,500 | Verdhë-Bardhë | Procyon |
| G | 5,200 – 6,000 | Verdha | Dielli |
| K | 3,700 – 5,200 | Portokalli | Pollux |
| M | < 3.700 | Kuqja | Betelgeuse |
–
Referim
